Tanto Amnistía Internacional como numerosas organizacións da sociedade civil advirtiron en repetidas ocasións que o comercio e despregamento opacos de tecnoloxías de fabricación privada —en especial, dos software espía— por parte dos estados provocou unha crise en materia de vixilancia dixital, a cal repercutiu negativa e gravemente nos dereitos humanos, as liberdades dos medios de […]
Tanto Amnistía Internacional como numerosas organizacións da sociedade civil advirtiron en repetidas ocasións que o comercio e despregamento opacos de tecnoloxías de fabricación privada —en especial, dos software espía— por parte dos estados provocou unha crise en materia de vixilancia dixital, a cal repercutiu negativa e gravemente nos dereitos humanos, as liberdades dos medios de comunicación e os movementos sociais de todo o mundo. As revelacións do Proxecto Pegasus de 2021 e as posteriores indagacións da sociedade civil obrigaron aos gobernos de todo o mundo a tomar nota da escala e amplitude inxentes do abuso do software espía, o que levou a adoptar medidas iniciais para frear algúns dos distribuidores de software espía máis coñecidos.
Amnistía Internacional publicou un informe presentando as súas conclusións sobre unha nova investigación denominada Arquivos Predator (Los archivos Predator: Emboscada en la red), coordinada pola rede de medios de comunicación European Investigative Collaborations (EIC), na que se evidencia que a acción gobernamental non foi nin adecuou nin eficaz para acabar cos abusos do software espía.
O informe mostra que nin sequera unhas salvaguardias exhaustivas de dereitos humanos poderán protexer á sociedade civil do software espía altamente invasivo. Por esta razón, Amnistía Internacional pide a prohibición global permanente do software espía altamente invasivo e unha moratoria —é dicir unha suspensión da venda, a transferencia e o uso— de todo o software espía ata que existan uns marcos reguladores internacionais e nacionais de dereitos humanos adecuados que protexan á poboación dos abusos contra estes dereitos causados polo software espía e a tecnoloxía de vixilancia.
A venda e transferencia deste software espía e estas tecnoloxías de vixilancia foron propiciadas por un turbio ecosistema de vendedores, intermediarios e distribuidores de tecnoloxías de vixilancia dotado de complexas estruturas de propiedade. Estas redes de empresas pouco claras e nada transparentes poden ocultar, intencionadamente ou non, a natureza das exportacións de ferramentas de vixilancia, dificultando a supervisión independente por parte das autoridades xudiciais, as entidades reguladoras e as organizacións da sociedade civil nacionais e internacionais. A transparencia limitada e a ausencia sistémica de información sobre as transferencias de ferramentas de vixilancia de dobre uso (tecnoloxía ou produtos que poden usarse para fins civís e tamén militares), que abarca aos provedores e os usuarios finais implicados, así como ás licenzas de exportación solicitadas, concedidas ou rexeitadas, dificultan que se apliquen efectivamente os mecanismos de regulación cando estes existen.
“Está a importarse e utilizando en Indonesia un expansivo abanico de produtos de software espía e de vixilancia altamente invasivos”, declarou hoxe o Laboratorio sobre Seguridade de Amnistía Internacional con motivo da publicación dun novo informe en colaboración cos medios de comunicación asociados Haaretz, Inside Narrativa, Tempo, o colectivo de investigación WAV e Woz. A través de información de fontes abertas, incluídas bases de datos sobre comercio e o mapeo de infraestruturas de software espía, o Laboratorio sobre Seguridade achou probas de vendas e despregamento de software espía e outras tecnoloxías de vixilancia altamente invasivos a empresas e organismos estatais en Indonesia entre 2017 e 2023. Entre estas entidades figuran a Policía Nacional indonesia (Kepolisian Negase Republik Indonesia) e a Axencia Nacional Cibernética e Criptográfica (Badan Siber dan Sandi Negase).
Aínda que Amnistía sacou á luz novos datos significativos sobre sistemas de software espía e vixilancia fornecidos a Indonesia, esta investigación non implicou unha investigación forense nin un intento de identificar a persoas concretas que poidan ser obxectivos destas ferramentas de vixilancia. Isto é aínda máis grave tendo en conta que as ferramentas de software espía altamente invasivo están deseñadas para deixar o menor rastro posible, o que fai moi difícil detectar casos de uso ilegal das devanditas ferramentas. Foi por isto que a investigación se centrou na venda e transferencia de varias ferramentas de software espía altamente invasivo.
Consecuencias para os dereitos humanos
O uso indebido das tecnoloxías de vixilancia, así como o uso de tecnoloxías incompatibles cos dereitos humanos como o software espía altamente invasivo, son algunhas das numerosas tácticas que se empregan en todo o mundo para reducir o espazo da sociedade civil. O número de vendas identificadas e despregamento de software espía altamente invasivo en Indonesia é especialmente preocupante, pois hai un ataque en curso contra os dereitos de liberdade de expresión e de reunión e asociación pacíficas, de seguridade persoal e a non ser obxecto de detención arbitraria no país. Aínda que Indonesia ratificou o Pacto Internacional de Dereitos Civís e Políticos e recoñece os dereitos á liberdade de expresión e de reunión e asociación pacíficas, á seguridade persoal e a non ser obxecto de detención arbitraria, o país carece de leis que regulen especificamente o uso lexítimo de software espía e tecnoloxías de vixilancia.
Fontes
