O pasado día 7 de outubro celebrouse o Día Mundial do Hábitat nun contexto social marcado pola urxencia na que se atopan unha gran cantidade de persoas hoxe en día para ter acceso a unha vivenda digna. Moitas familias, novas e colectivos minorizados teñen hoxe en día graves dificultades para atopar un lugar seguro e […]
O pasado día 7 de outubro celebrouse o Día Mundial do Hábitat nun contexto social marcado pola urxencia na que se atopan unha gran cantidade de persoas hoxe en día para ter acceso a unha vivenda digna. Moitas familias, novas e colectivos minorizados teñen hoxe en día graves dificultades para atopar un lugar seguro e en condicións salubres no que vivir dado o aumento exponencial e crecente dos prezos da vivenda hoxe en día.
Pola súa banda, a crise climática está a provocar fenómenos meteorolóxicos extremos que están tamén destruíndo fogares. Fenómenos como inundacións, ondas de calor, incendios e secas, cada vez máis frecuentes e destrutivos, arrasan vivendas e esnaquizan comunidades enteiras. Mentres tanto, fenómenos máis lentos, como a desertificación ou a subida do nivel do mar, van facendo inhabitable o dubidar onde miles de persoas viven, obrigándoas a migrar. Así, son os países menos responsables das emisións quen está pagando o prezo máis alto, e dentro deles, os grupos marxinados son os máis desprotexidos.
En España, temos o vergoñoso exemplo da Cañada Real en Madrid, que é hoxe en día o maior asentamento informal de Europa. Ademais, é importante destacar un dato desolador, e é que desde 2020, os sectores 5 e 6 da Cañada non teñen electricidade. Ademais, á precariedade das vivendas súmase á falta de servizos esenciais como centros de saúde, emprego e educación. Coma se fose pouco, os camiños son de terra, o que reforza a sensación de abandono. Nestas condicións viven na actualidade máis de 4000 persoas, incluíndo 1800 nenos e nenas, na súa maioría migrantes norteafricanos e persoas de etnia xitana que foron esquecidas polas autoridades. A pesar dos chamamentos internacionais e de varios acordos, incluídos os máis recentes en 2024 para recolocar a 1.600 familias, apenas 239 foron reasentadas desde 2017.
Aínda que é certo que a situación da Cañada é límite e de extrema vulnerabilidade, o problema do acceso á vivenda converteuse nunha verdadeira preocupación e vulneración do carácter de dereito fundamental reconocido no artigo 47 da Constitución española.
Por todo iso, en xullo de 2024 o goberno de España puxo en marcha unha serie de convenios que mobilizarán un total de 6.000 millóns de euros a través do ICO para a construción de máis de 40.000 casas de alugueiro alcanzable, que se deberán manter baixo este réxime durante un mínimo de 50 anos. Nesta mesma liña, descubriamos hai uns días que a Ministra de Vivenda, Isabel Rodríguez García, reuniuse coas comunidades autónomas para empezar a traballar nun novo Plan Estatal de Vivenda. Deste encontro, saíron dous puntos crave:
- A aprobación por unanimidade da repartición dos 200 millóns de euros do bono alugueiro para a mozidade. Esta axuda, que se fixa en 250 euros ao mes durante un prazo de dous anos, busca apoiar a emancipación dos mozos, quen enfronta serias dificultades para acceder a un fogar e tratar a distribución dos fondos era o obxectivo principal do encontro.
- A presentación dun informe relativo ao Plan de rehabilitación de vivenda e rexeneración urbana incluído dentro do plan de recuperación financiado con fondos europeos. Con estes investimentos, están planificadas 24.463 vivendas, 47.000 rehabilitacións a través do programa de barrios, e a tramitación doutras 600.000 casas en rehabilitación a través das convocatorias autonómicas.
Con motivo do Día Mundial do Hábitat, Amnistía Internacional urxe aos líderes mundiais a abordar a intersección entre a crise climática, o dereito á vivenda e a discriminación. Para iso, fai falta unha lexislación forte en materia de vivenda e que comprenda o difícil acceso á vivenda digna como un problema global, afectado por outros procesos e situacións de carácter tamén global como son o cambio climático ou a vulneración de dereitos fundamentais de colectivos precarizados e minorizados. O acceso a unha vivenda digna é un dereito fundamental e debe ser tratado polas instancias nacionais e internacionais coa seriedade e compromiso que iso implica.
Fontes
https://www.mivau.gob.es/vivienda/plan-estatal-de-vivienda/plan-vivienda-alquiler-asequible
https://onu-habitat.org/index.php/vivienda-inviable-para-la-mayoria
